‘Baguette’ หรือ แท่งไม้
อาหารประจำชาติของฝรั่งเศส

บาแก็ต (Baguette) แปลว่า ‘แท่งไม้’ คนส่วนใหญ่จะรู้จักกันในชื่อ ขนมปังฝรั่งเศส (French Bread) เอกลักษณ์ของมันคือความกรอบของเปลือก บาแก็ตมีความเป็นมายาวนานนับร้อยปี คนฝรั่งเศสนิยมรับประทานเป็นอาหารเช้า แต่ก่อนหน้าที่บาแก็ตจะได้รับความนิยม คนฝรั่งเศสจะทานขนมปังอีกชนิดนึงเรียกว่า ‘บูล’ เป็นอาหารหลัก แต่เหตุใดกันที่ทำให้ความนิยมของขนมปังชนิดนี้ลดลง?

ขนมปังที่เป็นของประเทศฝรั่งเศสอย่างแท้จริงมีชื่อว่า ‘บูล’ (Boule) มีลักษณะเป็นทรงกลมขนาดใหญ่ ซึ่งคนฝรั่งเศสนิยมกินกันมาอย่างยาวนาน เป็นที่มาของคำว่า ‘เบอเกอรี่’  ซึ่งคนฝรั่งเศสจะออกเสียงว่า บูลองเฌอครี (Boulangerie)

แต่เนื่องจาก ค.ศ. 1920 ประเทศฝรั่งเศสได้มีการออกกฎห้ามคนทำงานก่อนเวลาตี 4 จึงทำให้พ่อครัวไม่สามารถทำ ‘บูล’ ขายได้ทันเวลาก่อนเข้างานในช่วงเช้า ทำให้ร้านเบอเกอรี่ทั่วประเทศต้องปรับรูปแบบของขนมปังใหม่ให้เป็นลักษณะเรียวยาว เพื่อที่จะได้เวลาอบที่รวดเร็วกว่า และเอาไปตัดขายเป็นแซนวิชในช่วงเช้าได้ทัน จึงทำให้ขนมปังชนิดนี้ได้แพร่หลาย และซึบซับเข้าไปอยู่ในวัฒนธรรมการกินของคนฝรั่งเศสจน ทำให้บาแก็ตกลายเป็นขนมปังประจำชาติของประเทศไปโดยปริยาย

เหตุผลที่คนฝรั่งเศสหันมาทานบาแก็ตแทนบูล เพราะรูปร่างไม่เป็นก้อนอวบกลม ทำให้บาแก็ตมีความสุกของเนื้อขนมปังที่พอดี ไม่สุกจนเกินไป หรือพูดง่ายๆ ว่า ‘อร่อยกว่านั่นเอง’

ทำไมขนมปังฝรั่งเศสต้องแข็ง?

ประเทศฝรั่งเศสเป็นเมืองหนาว ถ้าทำขนมปังให้ออกมาในรูปแบบนิ่ม มันจะเสียเร็วเพราะความชื้นในอากาศค่อนข้างสูง แต่ถ้าอยากทำให้บาแก็ตมีอายุที่ยาวนาน และเนื้อข้างในนุ่ม ผิวข้างนอกต้องแข็งเหมือนเป็นเกราะป้องกันผิวด้านในนั่นเอง

ตอนอบบาแก็ตเสร็จใหม่ๆ ต้องมีเสียงผิวระเบิดดัง ‘เปาะๆ เปรี๊ยๆ’ ถ้าไม่มีเสียงนี้ แสดงว่าต้องมีขั้นตอนไหนสักขั้นตอนที่ผิดพลาดไปแน่ๆนอกจากนี้ในกฎบัญญัติของฝรั่งเศส บาแก็ตที่ดีต้องมีน้ำหนัก 300-400 กรัม ความยาวต้องอยู่ที่ 50-60 ซม. ต้องมีรอยกรีด 5-6 รอย

‘บาแก็ตที่มันต้องมีรูปทรงยาว เป็นเพราะมันถูกคิดค้นขึ้นมาในช่วงสงคราม ทหารฝรั่งเศสจะนิยมใส่ไว้ในกระบอกปืน เพื่อนำไปกินระหว่างช่วงทำสงคราม’

วัตนธรรมการกินบาแก็ต

ในสมัยก่อนคนฝรั่งเศสจะกินบาแก็ตวันละ 2 แท่ง คือซื้อแท่งแรกในช่วงเช้า 1 แท่ง จะกินเรื่อยๆ ตลอดวัน และอีกแท่งจะซื้อตอนเย็นเพื่อมากินที่บ้าน วิธีการกินค่อนข้างแล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคน บางคนก็จะถือกินเลย หรืออาจจะนำมาหั่นผ่ากลางทำเป็นแซนวิชใส่ไส้ด้วยแฮม หรือเนยก็ได้

แต่ในปัจจุบันคนฝรั่งเศสนิยมนำมาทานกับเนื้อสัตว์ หรือผักดอง นอกจากนี้ยังนำมาสไลด์เป็นแผ่นๆ แล้วทาด้วยซอส หรือแยม บาแก็ตเหมาะที่จะกินกับอะไรที่มันๆ หรือมีรสชาติเปรี้ยวนำ

อิทธิพลของขนมปังฝรั่งเศส

นอกจากประเทศฝรั่งเศส เพื่อนบ้านของเราอย่างเวียดนามก็ได้รับอิทธิพลจากช่วงที่ตกเป็นอาณานิคมของประเทศฝรั่งเศส ชาวเวียดนามจะนิยมนำบาแก็ตมาย่างด้วยไฟอ่อนๆ และผ่ากลางยัดไส้ด้วยผัก หมูยอ กุนเชียง ทานพร้อมกับซอสพริก หรือซอสมะเขือเทศ มีลักษณะคล้ายแซนวิส เรียกว่า Bánh mì (บั๋น หมี่) ซึ่งเป็นอาหารยอดฮิตในตอนเช้าของชาวเวียดนาม

ความอร่อยและความเรียบง่ายของอาหาร ผสานกับช่วงเวลาที่ยาวนาน ทำให้เกิดวัฒนธรรมการกินที่เป็นเอกลักษณ์ ขนมปังฝรั่งเศสจึงกลายเป็นอาหารประจำชาติ และในช่วงสงครามกับการล่าอาณานิคม ขนมปังฝรั่งเศสก็ยังถูกนำติดตัวทหารไปรบด้วย จึงทำให้ประเทศที่ตกเป็นอาณานิคม ได้รับการเผยแพร่อาหารชนิดนี้ จนทำให้ ‘ขนมปังฝรั่งเศส’  หรือ ‘Baguette’ เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก